Alimenty polegają na dostarczaniu przez zobowiązanego środków utrzymania, a w miarę potrzeb wychowania na rzecz uprawnionego. Najczęściej spotykanym przykładem obowiązku alimentacyjnego są alimenty na dziecko.

Kto i w jakiej wysokości ma obowiązek płacić alimenty na dziecko?

W przypadku dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, obowiązek alimentacyjny ciąży na obojgu rodzicach. Obowiązek zapłaty alimentów na dziecko jest niezależny od tego, czy rodzicom przysługuje władza rodzicielska. Nawet rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej ma obowiązek płacić alimenty na dziecka.

Od czego zależy wysokość alimentów na dziecko?

Na wstępie, należy wskazać, iż nie ma jeden z góry określonej kwoty alimentów, jakie rodzice mają obowiązek płacić na rzecz dziecka. Wysokość alimentów jest określona indywidualnie w każdej sprawie. Z jednej strony zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, a z drugiej strony od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Ponadto należy wziąć pod uwagę standard życia rodziny i zasady doświadczenia życiowego.

Na wysokość alimentów nie mają wpływu świadczenia z pomocy publicznej, w tym świadczenie 500+ które rodzice otrzymują na dziecko.

Zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka

Zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka jest uzależniony od jego wieku, jego stopnia rozwoju i stanu zdrowia. Jednak zawsze do podstawowych kosztów utrzymania dziecka zalicza się koszty: wyżywienia, odzieży, leczenia i wydatki edukacyjne. W orzecznictwie przyjmuje się, że zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka powinien uwzględniać prawo dzieci do równej stopy życiowej z rodzicami, które oznacza, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakim żyją.

W sprawie o alimenty na dziecko, należy wykazać wysokość kosztów utrzymania i wychowania dziecka ponoszonych w celu zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb dziecka. Do tego niezbędne będzie przedłożenie m.in. faktur, rachunków, zaświadczeń potwierdzających te koszty.

Zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego z tytułu alimentów na dziecko

Górą granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Nie chodzi o aktualnie uzyskiwane zarobki przez rodzica, który ma płacić alimenty na dziecko, ale o jego możliwości zarobkowe oceniane w sposób hipotetyczny, które jest w stanie osiągnąć przy uwzględnieniu jego wykształcenia, doświadczenia, umiejętności, stanu zdrowia. W sprawie o alimenty na dziecko, dla wykazania możliwości zarobkowe rodziców, potrzebne będzie przykładowo przedłożenie zaświadczenia o zarobkach, PIT za dany rok. 

Przy określaniu wysokości alimentów należy wziąć także pod uwagę usprawiedliwione potrzeby rodziców mających obowiązek alimentacyjny względem dziecka. W tym celu, w sprawie o alimenty na dziecko, rodzice powinni wykazać koszty swojego utrzymania ponoszone w celu zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb, przedkładając faktury, rachunki i zaświadczenia potwierdzające te koszty.

Obowiązek alimentacyjny rodzica względem dziecka ma pierwszeństwo nad pozostałymi zobowiązaniami. Nawet rodzic, który znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, jest zobowiązany do płacić alimenty na dziecko. Rodzice są obowiązani podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami. W orzecznictwie przyjmuje się, że w przypadkach, gdy wymaga tego sytuacja dziecka, rodzice mają obowiązek nawet wyzbyć się posiadanego majątku bądź jego niektórych składników, jeżeli pozwoli im to płacić alimenty na dziecko.

Jak już wspomniano, obowiązek alimentacyjny względem dziecka ciąży na każdym z rodziców w równych częściach, dzieląc wszystkie wydatki na dziecko przez dwa. Często spotykamy się z przypadkiem, gdy dziecko na co dzień jest jednym z rodziców. W takim wypadku rodzic ten będzie zobowiązany do pokrywania kosztów finansowych w mniejszej części, gdyż wypełnia swój obowiązek alimentacyjny w pozostałej części czyniąc osobiste starania o utrzymanie lub wychowanie dziecka.

W jaki sposób dochodzić alimentów na dziecko?

Aby wszcząć sprawę o alimenty na dziecko należy złożyć pozew do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, na rzecz którego mają zostać orzeczone alimenty. Najczęściej pozew o zapłatę alimentów składa jeden z rodziców działając jako przedstawiciel ustawowy małoletniego dziecka przeciwko drugiemu rodzicowi, który ma zostać zobowiązany do płacenia alimentów na dziecko. Pozew o zapłatę alimentów może także złożyć pełnoletnie dziecko przeciwko rodzicowi, który ma płacić alimenty na dziecko na podstawie orzeczenia sądu.

Ile kosztuje pozew o alimenty na dziecko?

Pozew o zapłatę alimentów jest zwolniony od opłaty sądowej. Dlatego też składają pozew o zapłatę alimentów nie trzeba go opłacać.

Czy orzeczone alimenty o dziecko są stałe?

Orzeczenie sądu w przedmiocie alimentów na dziecko może zostać zmienione. Dotyczy to także ugody sądowej, która reguluje alimenty na dziecko. Podstawą do dochodzenia zmiany wysokości alimentów jest istotna zmiana okoliczności. W przypadku gdy po wydaniu orzeczenia nastąpiło istotne zwiększenie kosztów utrzymania dziecka, można żądać podwyższenia alimentów. W wypadku, gdy po wydaniu orzeczenia istotnie zmniejszyły się koszty utrzymania dziecka (np. ukończenie przez dziecko prywatnej szkoły) albo istotnie obniżyły się możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica, który zgodnie z orzeczeniem jest zobowiązany płacić alimenty na dziecko (np. niezdolność do pracy), można dochodzić obniżenia alimentów.

Do kiedy rodzic ma płacić alimenty na dziecko?

Nie ma z góry oznaczonej granicy wieku dziecka, po której przekroczeniu, ustaje obowiązek rodzica do płacenia alimentów na dziecko. Samo osiągnięcie przez dziecko określonego wieku, stopnia wykształcenia, podjęcie pracy zarobkowej nie oznacza, że rodzic nie będzie już zobowiązany płacić alimenty na dziecko. Decydujące znaczenie ma to, czy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Rodzice pozostają zobowiązani płacić alimenty na dziecko, które jest pełnoletnie, w szczególności, jeżeli nadal się uczy, jest dotknięte niepełnosprawnością lub chorobą, jego zarobki, nie pozwalają na pokrycie wszystkich usprawiedliwionych wydatków. Rodzice mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego względem pełnoletniego dziecka, jeżeli zapłata alimentów wiąże się dla nich z nadmiernym uszczerbkiem (nie stać ich na to, żeby płacić alimenty na dziecko dorosłe) lub jeżeli dziecko nie stara się uzyskać samodzielności finansowej (przykładowo nie podejmuje pracy mimo możliwości, przedłuża swoją edukację osiągając słabe wyniki w nauce lub zmienia kierunki studiów, zmieniając studia).

Sprawy o alimenty, jak wszystkie sprawy rodzinne często bywają skomplikowane, wywołują duże emocje i stres. Jeżeli potrzebujesz pomocy w sprawie o alimenty w formie konsultacji, przygotowania pozwu lub reprezentacji w sprawie, zachęcamy do kontaktu z adwokatem z Naszej Kancelarii.

Zobacz inne Artykuły

Zapraszamy na Facebook